Cynk, Witaminyn od A do Z
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Cynk
Cynk jest jednym z minerałów śladowych, którego ilość w organizmie ocenia się na 1,5g
do 2,2g, a który występuje jako składnik około 70 enzymów biorących udział w
różnorodnych przemianach ustrojowych. Cynk jest niezbędny w syntezie białka oraz
kwasów nukleinowych, kieruje kurczliwością mięśni, bierze udział w tworzeniu insuliny.
Odgrywa ważną rolę w utrzymaniu równowagi kwasowo - zasadowej. Zapewnia
prawidłową czynność prostaty oraz narządów rozrodczych. Badania wykazały, że cynk ma
istotny wpływ na czynności mózgu. Jest niezbędny do utrzymania optymalnego stężenia
witaminy A w krwi i jej zużycia przez tkanki. Cynk bierze udział w wytwarzaniu
prostaglandyn regulujących ciśnienie krwi, rytm pracy serca, funkcje wydzielnicze skóry
czy poziom cholesterolu w krwi. Cynk bierze udział w utrzymaniu równowagi innych
pierwiastków śladowych jak manganu, magnezu, selenu i miedzi. Korzystne działanie
cynku na organizmy polega, poza ogólną poprawą metabolizmu, na przyspieszeniu
gojenia ran, zwłaszcza ubytków skóry, poprawie sprawności umysłowej oraz na ochronie
plamki żółtej oka przed zmianami zwyrodnieniowymi. Ułatwia pozbywanie się białych
plam na paznokciach, przywraca uczucie smaku. Utrzymuje odporność skóry na infekcje
jak również uczestniczy w detoksykacji alkoholu w wątrobie. Korzystnie wpływa na
proces wzrostu. Cynk poprawia sprawność intelektualną a w wieku starszym zapobiega
rozwojowi demencji starczej. Cynk jest niezbędny do prawidłowego wytworzenia się
narządów płodu w okresie ciąży. Wapń i magnez mogą działać ograniczająco na
wchłanianie tego metalu.
Niedobór
W deficycie cynku pierwszymi objawami są: kurza ślepota, brak apetytu, brak popędu
płciowego, niedostateczne wykształcenie cech płciowych, choroby skóry, drżenie kończyn,
karłowatość, łamliwe paznokcie, łamliwość i wypadanie włosów, niedobór pigmentu,
objawy starzenia się, podatność na zakażenie, przedłużająca się suchość oczu, rozstępy
w skórze, stany depresyjne i trudności z chodzeniem, upośledzenie smaku, wydłużony
czas gojenia się ran, uczucie znużenia. U młodych kobiet często występują zaburzenia
miesiączkowania. Przy niedoborze cynku występuje natychmiast spowolnienie procesów
wzrostu. Szybko też występują dolegliwości jak nagłe pojawienie się zmarszczek, fałd
skórnych i "kurzych łapek". Objawami niedoboru są również, znaczny wzrost tolerancji na
glukozę, zmiany w gospodarce hormonalnej i aktywności enzymów, zwiększone
niebezpieczeństwo infekcji, cukrzyca.
Stosowanie pigułek antykncepcyjnych oraz stosowanie długotrwałych kuracji
odchudzających bez odpowiedniej suplementacji mineralnej obniżają poziom cynku.
Szczególnie narażeni na niedobory cynku są również wegetarianie oraz osoby stosujące
różne diety odchudzające i głodówki.
Nadmiar
Spożywanie żywności bogatej w cynk nie stwarza zagrożenia jego przedawkowania
ponieważ cynk nie kumuluje się w tkankach a jego nadmiar jest wydalany z kałem oraz w
niewielkich ilościach z moczem. Nadmierne spożycie cynku jest związana przede
wszystkim z wtórnym deficytem miedzi i nie wywołuje objawów specyficznych.
Nadmierna ilość cynku może ograniczyć wchłanianie miedzi i żelaza oraz przyspieszyć
wydalanie żelaza z organizmu co może być przyczyną niedokrwistości.
Przedawkowanie cynku występuje bardzo rzadko i przeważnie tylko w wypadku
stosowania syntetycznych preparatów cynku w dawkach 80 - 150 miligramów. Zatrucia
ludzi cynkiem następują głównie w wyniku spożycia owoców lub warzyw opryskiwanych
preparatami cynkowymi lub produktów przechowywanych w naczyniach cynkowych.
Źródła
Znaczącym źródłem cynku są mięso zwierząt, ryby, ostrygi, jaja, drożdże piwne,
warzywa, ziarna zbóż, pestki dyni, jajka, chude mleko, musztarda ziarnista. Poza
produktami spożywczymi, pewne ilości cynku zawiera woda pitna z sieci wodociągowej,
wykonanej z ocynkowanych rur.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]