Cwiczenia semestr zimowy pedres, reso
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
PEDAGOGIKA – nauka o wychowaniu
WYCHOWAIE – proces polegający na podejmowaniu szeregu procesów wychowawczych w celu ukształtowania osobowości
(Suchodolski) przysposabianie do życia, jednostki do życia w rodzinie
system działań zmieniający do ukształtowania
całokształt procesów za pomocą których jednostka rozwija i kształtuje swoją osobowość zespół względnie stałych cech wyróżniających daną jednostkę
Wychowanie daje możliwość rozwoju. Celem wychowania są:
· wykształcenie pozytywnych systemów wartości
· dążenie do pełnego i wszechstronnego rozwoju osobowości jednostek
· daje możliwość sprawnego współdziałania z otoczeniem
Rodzaje wychowania:
· wychowanie umysłowe (rozwijanie procesu myślowego u jednostek)
a) rozwój samodzielności
b) zdobywanie, pogłębianie wiedzy i umiejętność jej wykorzystania
· wychowanie fizyczne
· wychowanie moralno – społeczne
· wychowanie estetyczne; wzbudzanie u dzieci wrażliwości na przejawy otaczającego nas piękna
Cechy procesu wychowawczego:
· świadomość oddziaływań
· celowość oddziaływań
· zaplanowany
· zorganizowany
· zgodny z ideałem
OSOBOWOŚĆ – zespół trwałych, względnie stałych cech charakteryzujących daną jednostkę
Cechy osobowości:
· temperament
· sfera emocjonalna
· inteligencja
· charakter
· poziom motywacji i pragnień
· potrzeby
· zainteresowanie
· system wartości
Proces wychowania:
WYCHOWANIE
Proces działań wychowawczych efekt działań wychowawczych
(np. matka wychowuje dziecko) (np. dziecko jest nieprawidłowo wychowane)
OSOBOWŚĆ – złożona struktura cech pozostających w charakterystycznej współzależności i wzajemnych związkach, warunkująca względną stałość i odrębność danej jednostki ludzkiej regulująca jej zachowanie.
Cel wychowania – kształtowanie cech osobowości
SOCJALIZACJA – (socjalis-łac. Towarzyski, społeczny)
· uspołecznienie (wrastanie w społeczeństwo)
· przekazywanie i internalizowanie (przyswajanie) jednostce norm, zasad, praw i reguł społecznych, by mogła pełnić powierzoną rolę społeczną
socjalizacja jest pojęciem szerszym niż wychowanie. Proces socjalizacji trwa całe życie (wciąż nowe role społeczne: dziecko, rodzic, babcia, denat).
Istota biologiczna (dziecko) SOCJALIZACJA istota społeczna
tzn. doświadczenie życiowe
przekazywane, internalizacja
Proces socjalizacji polega na:
· przekazywanie systemu norm i wartości
· uczy zasad społecznego współżycia
· uczy nawiązywania aprobowanych i przynoszących satysfakcję stosunków społecznych
· podejmowanie i pełnienie (właściwe) ról społecznych
· przejście od zachowań indywidualnych do zachowań współpracy z innymi ludźmi
· uczy wzorców komunikacji (werbalnej: mowa ojczysta, pismo; niewerbalnej: gesty, symbole, znaki)
· wyrabia aspiracje i efektywne dążenie do celu
· daje sprawność, kwalifikacje zawodowe, umiejętności techniczne niezbędne do życia w danej cywilizacji
· uczy reagowania na różne sytuacje życiowe
· uczy dyscypliny
· uczy panowania nad popędami i odruchami emocjonalnymi
PODSTAWOWE DZIAŁY PEDAGOGIKI:
OGÓLNA
(zajmuje się procesem wychowania; zasady i metody wychowania i kształcenia)
DYDAKTYKA
(teoria wychowania; bada wszelkie prawidłowości, które występują w procesie uczenia się i nauczania)
PEDAGOGIKA SPOŁECZNA
(zajmuje się wszystkimi czynnikami, które wpływają na wychowanie; bada czynniki środowiskowe wpływające na proces wychowania)
PEDAGOGIKA SPECJALNA
Działy:
- OLIGOFRENOPEDAGOGIKA
(pedagogika osób o obniżonej sprawności umysłowej)
- SURDOPEDAGOGIKA (pedagogika osób głuchych i niedosłyszących)
- PEDAGOGIKA TERAPEUTYCZNA (pedagogika osób przewlekle chorych i kalekich)
- TYFLOPEDAGOGIKA (pedagogika osób niewidomych i niedowidzących)
- LOGOPEDIA
- PEDAGOGIKA
RESOCJALIZACYJNA
- ANDRAGOGIKA SPECJALNA
Cechy wspólne tych działów: taki sam podmiot à jednostki odchylone od normy.
Różnice: aksjologia; symptomatyka; metody oddziaływania.
WARSTWY PEDAGOGIKI RESOCJALIZACYJNEJ
TEORETYCZNA
PRAKTYCZNA
Formułowanie dyrektyw postępowania badawczego, które umożliwiłyby zdobycie wiedzy i jej usystematyzowanie na temat rzeczywistości wychowawczej.
(Formułuje pewne twierdzenia, pewną wiedzę, teorię, które można wykorzystać w praktyce.)
- formułowanie zaleceń
- projektowanie optymalnych sposobów, technik modyfikacji zaburzonych zachowań
- opracowywanie
- uzasadnianie
- wdrażanie określonych projektów
dotyczących zmian w procesie kształtowania człowieka jak i jego środowiska wychowawczego
(Formułuje i realizuje zalecenia metodyczne)
DZIAŁY PEDAGIGIKI RESESOCJALIZACYJNEJ:
1. Teleologia wychowania (jakie cele działalności; co chcemy osiągnąć) + aksjologia (wartości; ku jakim wartościom dążymy w procesie resocjalizacji) + diagnostyka wychowawcza
2. Teoria wychowania (w jaki sposób?; jakie wykorzystać zależności; na podstawie zgromadzonej wiedzy poszukuje odpowiedzi jak osiągnąć zamierzony cel)
3. Metodyka wychowania (jakimi środkami i metodami zrealizować cele; projektuje, określa optymalne
możliwości modyfikacji zachowań i motywacji osób niedostosowanych społecznie; formułuje zalecenia jak
zrealizować cele)
PODMIOT PED. RES. – osoba wykolejona społecznie, niedostosowana społecznie, dewiacyjna
PREZDMIOT PED. RES. – wychowanie, kształcenie, socjalizacja, opieka
· ( Zacharuk, Pytka) wychowanie i kształcenie osób nieadekwatnie funkcjonalnych w przypisanych im rolach społecznych i przejawiających charakterystyczny syndrom postaw antyspołecznych świadczących o ich wadliwym przystosowaniu społecznym
· oddziaływania wych. w stosunku do osób, u których proces socjalizacji wychowania się nie powiódł
· wg Czopowa rzeczywistość wychowawcza, czyli całokształt czynników składających się na strukturę i przebieg procesu wychowawczego (tymi czynnikami są obiekty i fakty wychowawcze)
OBIEKT WYCHOWAWCZY – osoby wychowywane, uczące się, osoby wychowujące i nauczające, metody i techniki wychowawcze (warunki, czynniki determinujące przebiegi strukturę procesu wychowawczego)
FAKTY WYCHOWAWCZE – zdarzenia zachodzące pomiędzy osobami wychowującymi i wychowywanymi (relacje, wpływy, stosunki)
Pedagogika resocjalizacyjna (nauka o interdyscyplinarnym charakterze) wywodzi się z pedagogiki specjalnej
RESOCJALIZACJA:
1. system działań, który zajmuje się problemami dysfunkcji, defektów czy niedorozwojów motywacyjnych powiązanych przede wszystkim z wadami środowiska społeczno-kulturowego dzieci i młodzieży oraz niekorzystnymi czynnikami biopsychicznymi ich społecznego rozwoju
2. (Sękowska) resocjalizacja jest włączeniem do życia społecznego jednostek, które utraciły możliwość poprawnego współżycia z innymi w następstwie niekorzystnych zmian w ich osobowości
3. (Pytka) odmiana procesu wychowawczego, który z jednostki wadliwie przystosowanej do wymogów życia społecznego czyni tę jednostkę zsocjalizowaną tzn. uspołecznioną, samodzielną i twórczą
CEL RESOCJALIZACJII – naprawa moralna, obyczajowa, kulturowa, etyczna
· Odmiana procesu wychowawczego, który z jednostki wadliwie przystosowanej do wymogów życia społecznego czyni tą jednostkę ponownie zsocjalizowaną tzn. uspołecznioną, samodzielną i twórczą; np. wychodzę z nałogu dla kogoś
WYCHOWANIE RESOCJALIZUJĄCE:
1. (Górski) świadomy, celowy proces bezpośredniego lub pośredniego oddziaływania na osoby wykolejone w
celu przysposobienia ich do pełnienia konstruktywnych ról społecznych, w sposób zgodny ze społecznymi
oczekiwaniami
2. (Pytka) świadomy, zaplanowany, zorganizowany proces polegający na następowaniu po sobie faktów
wychowawczych, których istota polega na przywracaniu zaburzonej równowagi miedzy dążeniami jednostki
resocjalizowanej do zachowania własnej autonomii z dążeniami społeczeństwa do podporządkowania jej
własnym normom i wzorom zachowania, które są powszechnie akceptowane; np. terapia w ośrodkach dla
narkomanów
Resocjalizacja
Wychowanie resocjalizacyjne
Jednostka wykolejona wskutek niekoniecznie zamierzonych wpływów środowiska na nowo chce pełnić konstruktywne role społeczne
Świadomy i zaplanowany proces działań wychowawczych
Część wspólna tych dwóch procesów (resocj. i wych. resocj.) – CEL (ukształtowanie osobowości wychowanka)
Część różnicująca – SPOSÓB OSIĄGNIĘCIA CELU (resocjalizacja nie jest zaplanowana)
Wychowanek sam musi chcieć się zmienić
POWODZENIE RESOCJALIZACJI ZALEŻY OD:
· od podmiotu
· od skuteczności stosowanych metod
· od stopnia podatności wychowanka na nasze oddziaływanie
· od przebiegu procesu wychowawczego
· od stanu psychofizycznego wychowanka i od stopnia jego zdemoralizowania
· od środowiska wych.
· od czasu trwania resocjalizacji
· od diagnozy
NORMA – prawidłowość, standard, powszechność, przeciętność, zwyczajność, zwyczaj, reguła, wzór, zasada, kanon
ZACHOWANIE NORMALNE – występuje u większości ludzi w zbliżonym wieku, wywodzących się z danego środowiska czy obszaru lokalnego
NORMALNOŚĆ – zgodność postępowania, zachowanie z powszechnie przyjętymi wzorami moralnymi, obyczajowymi, itd. Zgodność z oczekiwaniami społecznymi, standardami społeczno-kulturowymi
PATOLOGIA – nauka o cierpieniu (pathos - -cierpienie; logos - nauka); cierpienie jednostki i społeczeństwa
ZACHOWANIE PATOLOGICZNE
1. szkodliwość indywidualna i społeczna zjawiska
2. są to zjawiska zostające w opozycji w stosunku do przyjętych norm
3. zjawiska takie będziemy nazywali patologicznymi jeżeli będą występować masowo
PATOLOGIA SPOŁECZNA – (wg Podgóreckiego) ten rodzaj zachowania, ten typ instytucji, ten typ funkcjonowania jakiegoś systemu społecznego, czy ten rodzaj struktury jakiegoś systemu społecznego, który pozostaje w zasadniczej i nie dającej się pogodzić sprzeczności ze światopoglądowymi wartościami, które w danej społeczności są akceptowane
KRYTERIA ZACHOWAŃ NORMALNYCH I PATOLOGICZNYCH
1. biologiczno-ekologiczne
a. prawidłowo rozwinięte i funkcjonujące zmysły (popędy)
b. zdrowe odżywianie; higiena
dążeni...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]